Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 103
Jaar: 2017
Maand: Maart
Auteur : Albert Vandijck

ALS HET SPEENKRUID BLOEIT IS DE WINTER ZOEK

Wie kent het speenkruid niet? Langs bosranden, onder heggen en struiken, in bermen en langs sloten, staat het met goudgele sterretjes te bloeien. Vanaf dan is de winter voorbij!

Van begin maart tot in mei bloeit de plant met bloemen die gevormd worden door acht tot twaalf glimmende kroonblaadjes, gedragen door drie groen- of geelachtige kelkbladen.

Bij slecht weer blijven de bloempjes gesloten, maar zodra de zon schijnt ontvouwen ze hun gele sterren. Een gedekte tafel voor bijen en hommels, want de kroonbladeren zijn voorzien van nectarkliertjes: de zoete beloning voor gedane bestuivingdiensten. De nectariën zitten bij speenkruid (Ranunculus ficaria) helemaal onderaan de kroonblaadjes, zodat elk insect dat hiervan wil genieten, onvermijdelijk met meeldraden en stempels in aanraking komt. Daarna gaat het vruchtbeginsel in een vruchtje over en de zaadknop in een zaadje. Onder optimale omstandigheden ontkiemt deze zaadkorrel, waardoor een nieuwe speenkruidplant ontstaat.

2017 12 1

Onder meer doordat speenkruid zo vroeg op het jaar verschijnt, worden de vruchtjes maar zelden rijp. Daarenboven vliegen er tijdens de bloeiperiode van speenkruid nog niet veel bijen en hommels, tenzij de zon zich al echt laat zien. Dikwijls staan speenkruidplanten dan ook voor niets te bloeien, zonder interessant insectenbezoek. Daarom is het maar goed, dat het speenkruid ook zichzelf (vegetatief) kan vermeerderen.

2017 12 2

In de bladoksels groeien knolletjes die allerhande voedingsstoffen bevatten (aan deze knolletjes dankt speenkruid zijn wetenschappelijke naam ficaria, afgeleid van het Latijnse ficus, dat knol betekent. Het zijn niets meer of minder dan beknopte zijwortels. Op een bepaald moment maken ze zich los van de plant om nieuw speenkruid te vormen.