Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkerbond
Jaargang: 96
Jaar: 2010
Maand: september
Auteurs: André Vandervoort

DARRENBROEDIG VOLK, WAT NU?

Een darrenbroedige koningin vervangen verloopt meestal niet van een leien dakje. En toch, al twintig jaar lang gebruik ik onderstaande methode, die ik persoonlijk uitgeprobeerd en ontwikkeld heb. Deze methode is waarschijnlijk toepasbaar op alle introducties, behalve bij koninginnen die gereisd hebben.

Darrenbroedige koningin of leggende werksters

Vooraleer in te grijpen, moeten we eerst de toestand en de sterkte van het volk controleren. Als het volk niet sterk genoeg is om het te redden, is er maar één oplossing: de bijen afkloppen. Indien het volk wel sterk genoeg is, moeten we eerst nagaan of er een darrenbroedige moer aanwezig is of dat leggende werksters de oorzaak zijn van het darrenbroed.

• Darrenbroedige koningin

Een koningin, al dan niet darrenbroedig, legt slechts één eitje op de bodem van de cel. We zoeken de darrenbroedige koningin op en verwijderen haar. Na minstens twee uur wachten, voeren we de nieuwe leggende koningin in (zie verder). Soms komt het voor dat de koningin niet volledig darrenbroedig is, maar dat ze ook nog bevruchte eitjes legt en dat de bijen op de werksterlarfjes moerdoppen trekken. Dan hoeft men eigenlijk niet in te grijpen. Men kan de moerdoppen laten uitlopen en de oude koningin in het volk laten. De bijen willen immers de gedeeltelijk darrenbroedige koningin vervangen door een stille moerwissel (zonder te zwermen). Het volk behoudt de oude koningin tot de nieuwe aan de leg is en schakelt ze dan uit.

• Leggende werksters

Leggende werksters leggen in één celletje meerdere eitjes op de bodem en de zijkanten van de cel. Soms bouwen ze ook redcellen op darrenbroed, deze zijn abnormaal lang en worden niet gesloten.

Nieuwe koningin invoeren

Benodigdheden

• Bij voorkeur een oude leggende en gemerkte koningin (die men normaal toch om de twee jaar vervangt).

• Een pot half gevuld met lopende honing.

• Een koffielepel.

Werkwijze

Neem de koningin en werp die in de pot honing. Schep ze met veel honing op de koffielepel en drop ze zachtjes op de vliegplank of op de toplatten van het darrenbroedig volk. De koningin wordt altijd aangenomen. Na tien dagen controleren we op mogelijke koninginnencellen. Het gebeurt dat de bijen doppen optrekken voor een stille moerwissel. Als dat het geval is, verwijderen we de moercellen. Een eenmalige tussenkomst is voldoende en het darrenbroedige volk is gered.

Bedenkingen

• De ondervinding leert ons dat het gebruik van een rijpe koninginnendop, bij het hermoeren van een darrenbroedig volk, meestal mislukt.

• Oude koninginnen vervangen we toch door jonge. Met deze methode kunnen ze nog nuttig gebruikt worden.

• Redcellen op darrenbroed worden niet gesloten en hoeven niet verwijderd te worden.

• Deze methode kan men ook gebruiken bij volken die niet darrenbroedig zijn. Volgens mijn ervaring mislukt ze enkel wanneer een volk moerloos is en er geen broed meer aanwezig is. Dergelijk volk neemt geen koningin of een rijpe dop aan, om het even welke introductiemanier men toepast. Ik heb geen verklaring voor het mislukken. Dat zal wel één van de duistere wegen van de natuur zijn. Van dergelijk volk kan men de bijen afkloppen en ze laten afvliegen op een buurvolk.

• Is men nieuwsgierig of de introductie van de koningin gelukt is, dan hoeft men geen tien dagen te wachten. Zonder gevaar voor de koningin kan men gerust na drie dagen nagaan of ze aan de leg is. Meestal wordt een koningin meteen aangenomen of geliquideerd. Men hoeft dus geen tien dagen te wachten om dat te controleren. Wel altijd na tien dagen nazien of er redcellen staan en ze wegnemen.

Besluit

Deze methode, om een koningin in te voeren, werkt ook met een jonge onbevruchte moer, maar dat heb ik maar eenmaal geprobeerd op een sterk productievolk. De methode met een oude leggende koningin heb ik ongeveer dertig maal uitgetest gedurende de laatste twintig jaar.

André Vandervoort, Retieseweg 140, 2440 Geel 014-58.02.52, vandervoort@telenet.be