Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 98
Jaar: 2012
Maand: December
Auteurs: Frans Somers

UITWINTEREN

Na de winter hebben onze bijen meestal veel voedsel verbruikt. De jonge kolonie streeft naar een explosieve ontwikkeling om op een mogelijk vroeg voorjaar voorbereid te zijn. Op dat moment hebben ze nood aan een ruime en kwaliteitsvolle voedselvoorraad.

Wintervoorraad

In de onderste romp zitten na de winter mogelijk nog enkele honingramen die vaak door de tijd gekristalliseerd zijn, koolzaadhoning bijv. Ook in de bovenste romp zit in de buitenste ramen nog een voorraad honing. Naar binnen toe zitten de suikers die men in de nazomer gegeven heeft. Bij mij is dat Trimobee®. De laatste jaren stel ik nu vast dat de meeste ramen gekristalliseerde suikers bevatten, die niet gebruikt kunnen worden door de bijen. In het vroege voorjaar liggen vòòr de bijenkasten overal op de grond suikerkristalletjes die de werksters buiten droegen. En in de cellen met voedsel, ziet men het vocht gescheiden van de suikers.

Met dergelijke waardeloze voorraad kan het volk niet voortreffelijk opstarten. De tijd tussen de eerste eileg en de bloei van de eerste bloemen is namelijk bepalend voor het welzijn van elk bijenvolk. Met onvoldoende of gekristalliseerde voeding kwijnt de kolonie langzaam weg: de verdwijn- of hongerziekte. Hoe het komt dat Trimobee® zo kristalliseert begrijp ik niet. Vroeger had ik hiermee geen enkel probleem. Moeten wij terug naar de oude methode van suiker smelten? Suiker koud smelten is alleszins de goedkoopste en de meest gebruikte methode. Warm smelten is uiteraard duurder én gevaarlijker voor kristallisatie.

Varroa

De volken die in de late herfst verdwijnen, is meestal te wijten aan de varroa. Te laat behandeld of … de imker dacht dat er niet zoveel mijten aanwezig waren! Wat er dan overblijft, is een handgroot broed en enkele bijen. Men vergeet al te vaak dat de opbouw van de ploeg winterbijen, een enorme vermeerdering van de varroapopulatie teweeg brengt. Een late behandeling is dus een noodzakelijke extra taak die uitgevoerd moet worden in november of beter nog in december. Vroeger beschikten wij over Perizin®, nu weet ik niet welke medicatie dit product best vervangt. (Oxaalzuur, mits attest van een dierenarts, nvdr.)

Voeren in de winter

Als men in de loop van de herfst (oktober-november) tot de ontdekking komt dat de kasten te licht wegen, dan kan men de lege of halflege ramen wegnemen en volle verzegelde ramen in de plaats hangen. Vooraf krabt men op enkele plaatsen de verzegeling open van het raam dat men vlak naast het nest hangt, zodat de bijen onmiddellijk voedsel kunnen opnemen. Een imker in onze gilde laat in de herfst de voederbakken op de bovenste bak staan. Als hij in het voorjaar de kasten oplicht, kan hij schatten of er nog voldoende voorraad is. Wanneer de kast te licht weegt, geeft hij verse siroop in de bovenstaande voederbak.

Dit vind ik persoonlijk een systeem waarbij veel levenskrachtige warmte verloren gaat. Bijen houden de temperatuur met het suikerverbruik op de minimale warmte die hen in leven houdt. Wanneer men deze verzekering teniet doet, riskeert men een zwaar verlies op een cruciaal moment. Een veilige methode biedt de ‘oude’ bodem met onderin een voederbak, die aan de achterkant geopend en bijgevuld wordt (zie foto’s). In het centrum van de bodem laat een ronde opening de bijen toe tot de suikersiroop die zij op een vlottend latwerk veilig kunnen opzuigen.