Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 104
Jaar: 2018
Maand: januari-februari
Auteurs: dr. Pia Aumeier
BIJENKASTEN: MINDER IS MEER*
Met versierde vliegplank, kastverwarming en geïsoleerd deksel kan men zijn bijenkast tot een sprookjesachtig verblijf maken. Belangrijk voor menig imker, voor bijen is het om het even.
In de vakhandel worden talloze artikelen aangeboden om te voldoen aan de wensen van de imker. Het gamma van ‘onmisbaar’ materiaal voor bijenkasten reikt van bijenhal tot draadoogjes.
Eenvoudig en goedkoop
Een minimale uitrusting is voldoende. Vorm, kleur, materiaal, isolatie of grootte van de behuizing hebben geen invloed op de volken. Eenvoudig, goedkoop, duurzaam en gemakkelijk te onderhouden moet een kast zijn. Mijn kasten zijn gemaakt uit weymouthden (Pinus strobus), dat zeer licht is. De meer kwetsbare bodem is gemaakt uit hardhout.
Met uniforme afmetingen, brede greeplijsten, zonder vliegplank of haakjes en slotjes, is ze niet alleen gemakkelijk zelf te maken, maar vereenvoudigt zwermcontrole, maken van afleggers, reizen, nazomerbehandelingen en raamhygiëne.
Belangrijk: geen opstaande lijsten. De lijsten worden niet alleen regelmatig beschadigd, maar zijn onnodig. Reeds een paar uur na het openen van een kast hebben de bijen eventuele spleetjes terug dichtgemaakt. En bij het reizen hebben ze ook geen enkel nut, kastdelen moeten dan immers steeds met riemen samen gehouden worden. Lijsten zijn zelfs contraproductief, omdat een eenvoudige kipcontrole voor diagnose van de zwermlust (foto 1) wordt bemoeilijkt.
Overbodig en nutteloos
Overbodig zijn ook de metalen afstandhouders, die permanent zorg en reiniging vragen (foto 4). Wie ramen met lange oren gebruikt (Zander standaard) neemt daar zijn ramen vast (foto 3). Bij het terughangen ervan worden geen bijen verpletterd. Dikke bovenlatten en Hoffman-zijlatten zetten aan tot hinderlijke tussenbouw. Ramen in onderdelen (foto 5), het gebruik van afstandhouders en draadoogjes zijn ‘uit de oude doos’.
Eveneens overbodig is de veel geprezen ‘Bausperre’, lattenconstructie om wildbouw onder de ramen te vermijden. Deels volkomen ineffectief, in ieder geval vervalst ze de natuurlijke mijtenval op de varroaschuif. Wie op het juiste ogenblik uitbreidt, heeft geen storende onderbouw. Zinvolle investeringen zijn daarentegen folie, roosterbodem en koninginnenrooster.
Bijenvolken hebben geen behoefte aan een bijenhal of beschermkast (kast of kist waarin een aantal kasten geplaatst kunnen worden) tegen regen en wind. Mijn beste volken staan het ganse jaar in regen en wind, met open roosterbodem, en in de blakke zon. Isolerende winterverpakkingen, kastverwarmingen, vulblokken en isolerende deksels zijn totaal nutteloos.
Bijenstand snel opgebouwd
Paarsgewijze vrij opgesteld, kan ik rompen zijdelings afnemen, heb steeds goed zicht op eitjes en jongste larfjes en ik word bij het kippen van rompen of het inbrengen van de varroaschuif niet gehinderd door wanden of andere kasten.
Ook een nieuwe stand is bliksemsnel en zonder waterpas opgesteld. Vier stenen, daarop een palette of twee planken (foto 2); goed voor vier jaren. Duurder, maar lichter en onverslijtbaar zijn aluminium vierkante buizen.
Bijen hebben een groot aanpassingsvermogen en zijn flexibel. Wie met minimale inspanningen maximale opbrengst wil hebben, moet kop en bijenhal regelmatig uitmesten. Dikwijls is ‘minder’ uitgesproken ‘meer’.
* Het artikel is verschenen in Deutsches Bienen Journal, onder de titel ‘Beuten: weniger ist mehr’, januari/2009.