Alle varroabestrijdingsmethodes hebben één ding gemeen: geen enkel is 100% doeltreffend. Het wordt algemeen aangenomen dat de varroa samen met de eraan gerelateerde virusziekten dé oorzaak is van alle ellende met de bijen. En de imker blijft op zin honger zitten, zoals onze vriend Dirk Desmadryl in zijn ‘Redactioneel’ in het maandblad van januari/februari 2015 schreef. De biotechnische methode gebaseerd op de rotatiemethode (Celle), die ik sinds 14 jaar zonder verliezen succesvol toepas, is ook niet 100%. Meestal door het niet stipt opvolgen van de juiste timing. Ondertussen heb ik de methode wat aangepast. Om deze aanpassingen beter te begrijpen, is het best dat de originele methode nog eens goed bestudeerd wordt.

Beperkte broedruimte

Voor de duidelijkheid wil ik erop wijzen dat ik werk met broedbeperking. Het bijenvolk zit op drie rompen. Tussen de rompen ligt een moerrooster. In de onderste romp slaan de bijen het stuifmeel op, in de middelste romp zit de koningin waar ze slechts zes ramen en een darrenraam ter beschikking heeft, in de bovenste romp slaan de bijen de honing op.

Balans 2014

2014 was qua honingoogst, moerteelt enz. voor mij een topjaar. De zachte winter en de zeer mooie lente hebben voor een extreem grote lenteoogst gezorgd, maar ook de varroa was in haar nopjes met een explosieve vroege ontwikkeling. Dat zorgde voor een ontelbaar aantal mijten in juli. Die legden, als ze niet tijdig gedood werden, een hypotheek voor de teelt van vitale

langlevende winterbijen met het gevolg dat er vele volken amper of niet de herfst haalden.

Voor het eerst sedert 14 jaar heb ik nog nooit zoveel mijten gehad. Gevolg, 2 volken zitten er zeer zwak bij, de rest (9 productievolken, 1 op één romp en 13 vijframers) zijn vitaal hoewel niet zo sterk als vorige jaren.

Op zoek naar de mogelijke oorzaak ontdekte ik:

1. De werkingstijd van de behandeling van de broedaflegger is vrij kort, 1 à 2 dagen.
2. Het bedruppelen kan beter vervangen worden door benevelen. In Wageningen vinden ze dat in de zomer elk raam met bijen bezet, besproeid moet worden met 3% oxaalzuur opgelost in water en niet bedruppeld met oxaalzuur opgelost in suikeroplossing.

Bijsturen methode

Voor de oorspronkelijke methode verwijs ik naar het maandblad van mei 2011:Veelzijdigheid van een tussenaflegger of naar de website: www.devlijtigebie.be.De originele biotechnische varroabestrijdingsmethode (BTV) heb ik enigszins wat aangepast en uiteraard verbeterd. Deze varroabehandeling gaat gepaard met het invoeren van een nieuwe koningin. De aanpassingen van de methode brengen we in bijgaande tabel ‘Overzicht originele en alternatieve methode’.Het darrenarrestraam

Om de methode te kunnen toepassen hebben we een darrenarrestraam nodig. Dat is een raam van het gewoon formaat dat verdeeld wordt in drie delen. Een moerrooster aan beide zijden wordt gemonteerd op een houten kader van 8 mm dik en 10 mm breed, met de buitenafmetingen van het darrenraam. Zo ontstaat ruimte voor de koningin (K) en werksters. De dikte van het arrestraam is 25 + 2×8 + 2×3 mm = 47 mm. Het neemt de plaats in van twee ramen.

Om een uitgewerkt darrenraam te bekomen kan het al begin april, wanneer de volken op broedbeperking gezet worden, naast de zes broedramen gehangen worden.

Toelichting tabel

O = Originele methode

A = Alternatieve methode

De roodgekleurde cellen geven de werkingsduur aan.

Dag 1

O + A : Maken van tussenaflegger (TA), de koningin samen met open darrenraam (voor zover beschikbaar) in de onderste romp. Daarop de moerrooster en de honingzolder.

Dag 3

O + A: Na het afvliegen van de vliegbijen uit de BA kan de TA behandeld worden: benevelen met oxaalzuur.

Dag 9

O: In de BA redcellen breken en darrencellen kwetsen. Nieuwe K’ invoeren in de BA met een gesloten kooitje (voor 5 dagen op arrest). De oude K’ blijft in de TA.

A: In de BA redcellen breken en darrencellen kwetsen Het driedelig darrenarrestraam wegnemen uit de TA, 2/3 wegsnijden en 1/3 koppen en uitspuiten. Er blijft dus 1/3 darrenraat over. Het darrenarrestraam komt nu in de BA. De nieuwe K’, in kooitje met voederstop, in het darrenarrestraam invoeren (zie foto). De nieuwe K’ blijft 13 dagen op het darrenarrestraam en ze kan direct aan de leg in het overgebleven gedeelte (1/3). De bijen zullen in de overige 2/3 werkster- of darrenraat bouwen en de K’ zal ze beleggen. Wanneer het broed gesloten is, wordt het darrenarrestraam weggenomen (dag 27). Hiermee elimineren we heel wat mijten.

De oude K’ blijft in de TA. Er zijn dus nu 2 koninginnen aan de leg.

Dag 14

O: Vrijlaten nieuwe K’ zodat ze kan beginnen leggen. Wegnemen gesloten darrenraam (vangraam) uit TA.

A: Wegnemen gesloten darrenraam (vangraam) uit TA.

Dag 21

O: Broed oude K’ is uitgelopen. Nu kan behandeld worden (benevelen OZ).

A: Broed van oude K’ is uitgelopen. Nu kan behandeld worden (besproeien met OZ). Nieuwe K’ vrijlaten door moerrooster te verwijderen van het arrestraam.Dag 23

O: Broed nieuwe K’ begint te sluiten na 2 à 3 dagen werkingduur van de behandeling (te kort).

Dag 27

A: Het darrenbroed op het arrestraam en eventueel uitgebouwd en gesloten werksterraat op dat raam wegnemen.

Dag 31

A: Het broed in de BA van de jonge K’ begint nu te sluiten. De werkingsduur van de behandeling is aanzienlijk verlengd tot 10 à 12 dagen. Samen met het wegnemen van het arrestraam op dag 27 zorgt dat ervoor dat de varroa maximaal gedood is.

We zijn dan 16 juli (in het voorbeeld). Dat geeft een garantie dat de winterbijen in dé beste omstandigheden kunnen geteeld worden, dé garantie voor het overleven van de volken.

Dag 32

O + A: Vanaf nu kan de BA herverenigd worden met de TA. Er zijn nu twee koninginnen, waarvan één in het hoofdvolk blijft en met de andere kan een 5-ramer gemaakt worden.