Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 98
Jaar: 2012
Maand: November
Auteurs: Olivia Van de Putte

WAT BIJEN VOOR UW GEZONDHEID KUNNEN BETEKENEN

Apitherapie, de alternatieve geneeswijze op basis van bijenproducten, maakt opgang. De medische wereld erkent dat substanties uit de bijenteelt heilzaam kunnen zijn, maar over de geneeskrachtige werking ervan

bestaat geen eensgezindheid. ‘Het is moeilijk om rond bijenproducten klinische studies te verrichten omdat die producten niet te standaardiseren vallen’, meent Magali Culot, apotheker in Waals-Brabant. Zij volgde een opleiding bij dr. Stefan Stangaciu, een apitherapiespecialist uit Roemenië, waar ze op dit vlak al heel ver staan. In dermatologische preparaten gebruikt men was als bindmiddel.

Was, een prima hulpstof

Was – een product van bijen dat onontbeerlijk is voor de opbouw van de raten in de bijenkast – wordt hoofdzakelijk gebruikt als bindmiddel in dermatologische preparaten. Je vindt was onder meer in coldcream en in lippenbalsem. En dankzij was geuren kaarsen zo aangenaam.

Koninginnengelei tegen veroudering?

Koninginnengelei, aangemaakt in de klieren van de werkbijen, is uitsluitend bestemd om de bijenkoningin te voeden. Omdat die vijf jaar leeft en tot 2.000 eitjes per dag legt schrijft men de gelei weldadige en levensverlengende eigenschappen toe. Koninginnengelei bevat behalve vitamines – voornamelijk van de B-groep – ook minerale zouten, essentiële aminozuren, antibiotische factoren en de neurotransmitter acetylcholine. De cosmeticasector gebruikt koninginnengelei dan weer in anti-agingformules. Maar of ze inderdaad huidveroudering tegengaat? Daar is niet iedereen het over eens.

Honing, bron van energie

De nectar uit bloemen wordt in de bijenkorf omgezet in honing. Omdat hij van bij tot bij wordt doorgegeven, wordt de nectar ook verrijkt met enzymen voor hij in een bijencel wordt gestockeerd. Onder invloed van de enzymen wordt de sacharose in de nectar omgezet in glucose en fructose, die rechtstreeks door ons organisme kunnen worden opgenomen. Door die glucose levert honing erg veel energie en beschermt hij tegen de kou.

Fructose wordt opgeslagen in de lever en draagt bij tot het energiemechanisme, waardoor honing ook ideaal is voor sportlui. ‘Iedereen doet er,goed aan wat vaker honing op tafel te zetten’, vindt Magali Culot. ‘Omwille van de vitamines, de spoorelementen (die de binding van calcium en magnesium bevorderen), de kiemdodende werking en het heilzame effect op de darmflora (honing gaat gisting tegen en regelt de darmtransit). Honing verzacht ook reuma, regelt de hartfunctie, beschermt de luchtwegen en houdt het zenuwstelsel gezond.’

Contra-indicaties

‘Toch zijn er voor het gebruik van honing ook twee contra-indicaties’, waarschuwt Magali Culot. ‘Honing mag je niet geven aan baby’s jonger dan één jaar omdat hun spijsverteringsstelsel nog niet matuur is. Het kind kan door de sporen infantiel botulisme oplopen. Ook diabetici moeten er behoedzaam mee omspringen (maximum één eetlepel per dag), al heeft honing een lagere glykemie-index en een lagere insuline-index dan suiker. Diabetici kiezen bij voorkeur met water aangelengde acaciahoning, omdat die meer fructose bevat.’

Propolis, een natuurlijk antibioticum

Om zich te beschermen tegen ziekteverwekkers verzamelen de bijen de kleverige hars op de knoppen van bomen Die hars vermengen de bijen met was. Met het ontsmettende mengsel smeren ze het bijennest in. ‘De lucht in een bijennest is zo zuiver dat men die laat inademen door astmapatiënten’, weet Magali Culot. ‘Als een muis in een bijennest doordringt, wordt ze door de bijen gebalsemd om niet te rotten. Ook de oude Egyptenaren gebruikten propolis om hun doden te balsemen. ‘Propolis geeft het afweersysteem een boost en werkt antibacterieel, ontstekingsremmend, pijnstillend en herstellend voor de huid, de slijmvliezen en de botten.

Ze is prima voor neus, keel, oren en luchtwegen en wordt ook gebruikt in de stomatologie en de dermatologie. Propolis heeft een voetje voor op klassieke antibiotica: de samenstelling is niet altijd dezelfde en ze bevat een honderdtal actieve moleculen, waardoor bacteriën niet resistent worden’, weet Magali Culot. ‘Propolistinctuur verdient een plaats in elke huisapotheek. Een beter middel tegen aften is er niet’, vindt dr. Géraud De Bodt, huisarts in Morlanwelz. ‘Let wel, propolis veroorzaakt in één op 1.000 gevallen allergische huidreacties. Ze bevat namelijk cafeïnezuurderivaten en dat zijn allergenen.’ Propolis is verkrijgbaar in de apotheek, als tinctuur of in poedervorm.

Stuifmeel, een voedingssupplement

We hebben het hier niet over het stuifmeel dat wordt meegevoerd door de wind en in het voorjaar vervelende allergische reacties veroorzaakt. Wel over entomofiel stuifmeel dat wordt meegevoerd door insecten. ‘Dit bloemenstuifmeel fungeert voor de bijen als een proteïne. Bijen brengen het in de vorm van bolletjes naar hun nest, waar het rijpt. Het is een fantastisch voedingssupplement, met veel aminozuren, vitamines en spoorelementen’, legt Magali Culot uit.

‘Stuifmeel staat er vooral om bekend dat het helpt tegen prostaatvergroting. Alle mannen die deze aandoening willen vermijden, zouden het moeten innemen’, adviseert professor Théodore Cherbuliez, een Zwitserse arts. Ook dr. Géraud De Bodt dicht stuifmeel deze heilzame werking toe, alhoewel er geen echt wetenschappelijke bewijzen hiervoor zijn. Kanten- klaar stuifmeel vind je in de natuurwinkel.

Bijengif, een ontstekingsremmer

Bijen mogen dit wapen dan al gebruiken tegen hun belagers, als ontstekingsremmer is bijengif tot 100 keer krachtiger dan hydrocortison. Bijengif wordt traditioneel ingezet tegen reuma. Bij deze techniek – het terrein van gespecialiseerde artsen – wordt de patiënt rechtstreeks door de bij gestoken op de acupunctuurpunten. ‘In Roemenië is dit een specialisatie, maar in België wordt de methode weinig toegepast’, merkt Magali Culot op. En – voor wat het waard is – het verhaal wil dat Karel de Grote zijn jicht behandelde met bijengif.

Bron : Olivia Van de Putte, Plus Magazine nr. 262 – mei 2012.