konVIB

Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 101
Jaar: 2015
Maand: April
Auteur : Wilfried Demeester

KAN DE VERDWIJNZIEKTE VERMEDEN WORDEN? DEEL 2

Bij minstens 75% van de volken wordt de moer in juli vervangen. Moeren van twee jaar mogen we niet houden, evenals moeren die geen topprestaties hebben geleverd.

Moeren vervangen en tegelijkertijd de varroa bestrijden doen we met een eenvoudige biotechnische methode, waarbij 99% van de mijten gedood worden. In deze bijdrage stellen we twee technieken voor.

Een eerste techniek waarbij de moer van één volk vervangen wordt en een tweede techniek waarbij de moeren van meerdere volken vervangen worden.

Biotechnische ingrepen voor één volk

Het volk staat op broedbeperking tot de eerste week van juli. Na het opheffen van de broedbeperking blijft de rooster echter nog tussen de broedkamers op zijn plaats tot de nieuwe moer aan de leg is.

Broedbakken worden bij mij nooit gewisseld omdat dit tegen de natuur van de bijen werkt. Wel worden donkere of zwarte raten vervangen, en worden vier à vijf mooie stuifmeelraten naar de bovenste kamer gebracht.

Werkwijze

  • De oude moer moet vervangen worden. Aangezien ze gemerkt is en ze op één kamer zit is dit eenvoudig, dit gebeurt bv. op 10 juli. Slingeren hebben we gedaan op 8 juli, daarbij laat ik twee volle ramen in de broedkamer achter: een reservevoedselraam + nog een vol raam honing. 
  • Al het broed van de oude moer is uitgelopen op 10 + 21 = 31 juli.
  • Op 20 juli: we breken alle redcellen na afschudden van de bijen, zodat we geen enkele redcel vergeten. We verwijderen het darrenraam en het nog overblijvend darrenbroed in de andere ramen wordt met de ontzegelvork uitgetrokken
    .
  • Daarna voeren we een nieuwe jonge moer in, in een kooitje met deegstop. Zij wordt zonder probleem door de bijen aanvaard. 
  • Rond 27 juli gaat deze jonge bevruchte moer aan de leg. Haar broed begint te sluiten op 27 + 9 = 5 augustus
    .
  • Van 31 juli tot 4 augustus is er geen gesloten broed, en zitten alle varroa’s op de bijen. De varroa stapt in het nieuwe broed 10 à15 uur voor het sluiten van de cel, dus in de loop van 4 augustus. Vanaf 31 juli tot 4 augustus gaan we de mijten die nu allemaal op de bijen zitten, doden met mierenzuur van 85%, bij 26°C en een relatieve vochtigheidsgraad =<50%. Bij slecht weer (te koud of te vochtig), verdelgen wij de mijten met oxaalzuurgas. De varroa kan zo tot 99% worden gedood. Na de behandeling brengen we de kast op een nieuwe plaats, zodat herbesmetting wordt vermeden.

 

 

 

 

 

 

 

Biotechnische methode voor meerdere volken

Als voorbeeld nemen we een bijenstand waar acht volken op broedbeperking staan tot begin juli. De toestand van de acht volken is als volgt:

  • Drie van de acht volken hebben een moer van twee jaar oud die moet vervangen worden.
  • Twee andere moeren hebben geen voldoening gegeven en moeten dus ook vervangen worden. 
  • Drie moeren van vorig jaar willen we nog één jaar verder houden. Het zijn moeren van topkwaliteit
    .
  • Verder staan negen ERK-kastjes klaar met jonge bevruchte moeren. Ze hebben een perfect verzegeld broedpatroon. Alle moeren zijn gemerkt.

Werkwijze

  • Op 10 juli worden alle moeren uit de kasten genomen. Door de broedbeperking en de merktekens een eenvoudige klus. De drie goede moeren plaatsen we in een kooitje met deegstop. De vijf andere worden gedood. Met de drie goede moeren maken wij drie broedloze afleggers met bijen uit de honingkamers van de acht volken. Deze bijen hebben weinig varroa. Ze worden volledig vrij gemaakt van varroa door beneveling met oxaalzuurvloeistof 3%. De moeren in de kooitjes worden niet beneveld. De drie afleggers verhuizen naar een andere standplaats op 5 km.
  • Op 11 juli slingeren we. Alle acht volken zijn moerloos. In de middelste broedkamer blijft het reservevoederraam plus nog een verzegeld honingraam achter. 
  • Op 31 juli is alle broed van de acht oude moeren in de productiekasten uitgelopen. 
  • Op 20 juli worden in de acht productiekasten alle doppen gebroken (redcellen). Het darrenraam is reeds weggenomen en het nog resterend darrenbroed wordt met de ontzegelvork uitgetrokken. Daarna wordt met kooitjes de nieuwe moeren ingevoerd. 
  • De nieuwe moeren starten de leg op ± 27 juli. 
  • Het broed is gesloten op ± 5 augustus. 
  • Vanaf 31 juli zitten alle mijten op de bijen. De mijten stappen in het nieuwe broed ten vroegste na 4 augustus. 
  • Vanaf 31 juli tot en met 4 augustus worden alle volken varroavrij gemaakt door behandeling. Bij goed weer (24 à 28°C vochtigheid =<50%) gebruiken we mierenzuur 85%, bij een verdamping van 30 cc per 24 uur. De verdamping controleren met een weegschaal op 1 gram nauwkeurig. Bij slecht weer (te koud of te vochtig) behandelen we met oxaalzuurgas. De mijten zijn tot 99% gedood.
  • Bij een behandeling met oxaalzuurgas kan direct na de behandeling gevoederd worden. Bij een mierenzuurbehandeling wachten we drie weken om te voederen. Mierenzuurbehandelingen vereisen immers een lage vochtigheidsgraad in de kast. Bij het voederen met siroop loopt de vochtigheidsgraad teveel op, waardoor de effectiviteit van de behandeling met mierenzuur negatief beïnvloed wordt.
  • Met de bijen uit al de ERK-kastjes maken wij een vierde aflegger. Om voldoende bijen te krijgen nemen we eventueel nog bijen uit de productiekasten, zodat wij ± 1,5 kg bijen bekomen. De aflegger krijgt de moer van het negende ERK-kastje in een kooitje met voederstop. We maken deze aflegger varroavrij door de bijen te besproeien met oxaalzuurvloeistof 3%. Deze vierde aflegger verplaatsen we naar een locatie op 5 km afstand.

Veel succes en steeds beschikbaar voor informatie.

Wilfried Demeester

Tel: 09-372.84.53, na 19 uur.