RFID-chips voor bijenkoniginnen

 

Tijdens de corona crisis kwam bij ons het idee op, om te kunnen nagaan als wij bij een bijenkoningin een digitale code konden geven zodat vergissingen kunnen worden uitgesloten in de toekomst.

Grote en kleine dieren krijgen tegenwoordig een uniek identificatienummer, zeg maar een digitale chip die onderhuids wordt aangebracht.

Wij hebben het internet afgeschuimd om te gaan zoeken naar een chip die klein genoeg is om op een bijenkoningin te kleven. De kleinste chip die wij toen vonden in 2021 had deze afmetingen : 1mm X 7mm  herkomst : China.

Hiermee hebben wij de eerste testen gedaan, dit werkte uitstekend, maar de chip was té groot. Dus dit systeem was niet bruikbaar.

We zijn verder gaan zoeken op het internet en wij vonden een digitale chip bij een Japanse fabrikant ( Hitachi ) die goed werkte, maar die was dan weer veel té klein. Ook dit systeem was niet bruikbaar. Het was veel te lastig om zo een kleine chip te kunnen kleven op een test-dar.

Er komt een serieuze doorbraak in het voorjaar van 2022. Wij vinden een digitale chip bij een fabrikant die voldoet aan de voorwaarden die nodig zijn om een bijenkoningen te kunnen voorzien van een digitale code.

Deze digitale chip is van het type RFID, een RFID-chip zeg maar met deze specificaties :

Lengte = 1 mm

Breedte = 1 mm

Dikte = 0,5 mm

Gewicht = 1 mg

Type chip : RFID-chip, frequentie bereik 868 MHZ – passief

RFID staat voor Radio Frequency Identification

 

Een conventioneel markeerschildje dat op een bijenkoningin wordt gekleefd, is iets groter en weegt 1,2 mg.

De RFID-chip kan zondermeer met een markeerstift die de imkers gebruiken worden gekleurd, De RFID-chip wordt gekleefd met de lijm die imkers gebruiken voor een traditioneel markeerschildje, kleuren van de RFID-chip kan je best doen voordat de RFID-chip op de koningin wordt gekleefd.

Ondertussen hebben wij voldoende testen uitgevoerd met het kleven van RFID-chips op darren zodat wij kunnen concluderen dat dit uitstekend werkt. Maar wij voerden dit jaar (2022) ook testen uit op bijenkoninginnen, steeds met een goed resultaat. Onze betrachting is om dit systeem te introduceren in 2023.

De Limburgse imkersbond heeft een software pakket ontwikkeld dat het mogelijk maakt om de digitale code van de RFID-chip te schrijven in een databank. Dat gebeurt met een digitale pen ( een mini scanner zeg maar ). De digitale code in de RFID-chip is een code die bestaat uit 55 verschillende hexadecimale tekens, en deze RFID-chip is onder geen enkel beding wisbaar/schrijfbaar/veranderbaar. Deze code is ook vastgelegd in de databank van konVIB ( doordat de RFID-chip met de digitale pen is in-gescand, alvorens deze chip wordt gekleefd op een koningin ).

Iedere digitale code in een RFID-chip is een unieke code. Aan één reeks van deze RFID-chips kunnen 8,4 miljard unieke codes worden toegekend. Lijkt ons voldoende.

Met een “inlog” in het softwarepakket kunnen diverse handelingen worden uitgevoerd:

Gemachtigden kunnen :

• Inscannen van RFID-chips met de digitale leespen en vervolgens het “chipnmmer” opslaan in de databank.
• Het toekennen van RFID-chips aan een afnemer ( onderafdeling, kweker )
• Afdrukken van de code, deze afdruk wordt bijgeleverd bij iedere RFID-chip in een plastiek zakje.

 

Een afnemer van RFID-chips kan :

De code van een RFID-chip toekennen aan een bijenkoningin, en kan daaraan deze gegevens toevoegen in het softwareprogramma :

• Stamboeknummer
• Geboortedatum
• Plaats van bevruchting en datum indien de koningin is bevrucht
• Naam van de kweker
• Bijensoort ( bv Buckfast, Carnica, zwarte bij enz.. )
• Bijkomende opmerkingen

 

De koper van een koningin kan na een inlog in het softwareprogramma de gegevens “online” inkijken toebehorend aan het RFID-chipnummer, de gegevens die zijn ingevoerd door de afnemer ( onderafdeling, kweker ).

Naast het RFID-chipnummer wordt ook een bijbehorend ID-nummer toegevoegd in de databank van het softwarepakket, een uniek eenvoudig nummer dat veel gemakkelijker is te onthouden als een code bestaande uit 32 tekens. Het ID-nummer kan bv op de bijenkast worden gekleefd of in een fiche worden vermeld.

Een voorbeeld :

Chip code : CB 54 D1 0C D2 43 4C 20 B2 1B 4C B0 C0 1D C1 D6

ID nummer : 69

Wij zijn de “eersten” in dit land die de markering van koninginnen zullen kunnen doen op een digitale manier door middel van een digitale code en een daarvoor ontwikkeld softwarepakket.

Zoals eerder met het gebruik van digitale chips voor grote en kleine huisdieren was men bij aanvang van dit systeem sceptisch. Nu is het gebruik hiervan “ingeburgerd en normaal”

Dat zal niet anders zijn in de imkerij. Zowel kwekers als verenigingen als kopers zullen sceptisch zijn tegenover een systeem waarin ze geen ervaring hebben. Het zal de tijd zijn die ervoor kan zorgen die de mening van iedereen kan bewegen in dezelfde richting,  een digitaal systeem waarin vergissingen zijn uitgesloten.

Om het geheel waterdicht te krijgen is er nog één stap nodig in de toekomst:

De gechipte koningin die naar een bevruchtingsstand wordt gebracht en vervolgens na bevruchting opnieuw met een digitale leespen wordt gescand, dan pas is de cirkel gesloten. Maar dat is voor de toekomst. Laten we eerst “gewend” raken aan de instap in het gebruiken van RFID-chips op koninginnen, de rest kom dan vanzelf.

De digitale leespen wordt gevoed vanuit een ingebouwde Lithium batterij die oplaadbaar is vanuit iedere usb poort die zich bevind op een pc/laptop en kan communiceren met iedere Smartphone, Iphone, pc, laptop via bluetooth. Wij zullen in de toekomst meer communicatie toevoegen betreft dit systeem. Met een Smartphone of IPhone en de digitale leespen kan de bijenkoningin worden gescand op de bijenstand.

Foto 1 : een RFID-chip

 

 

Foto 2 : van links naar rechts : een origineel markeerschildje, een RFID-chip, de eerste test-chip

 

Foto 3 : een RFID-chip, gekleurd met een stift ( geel = 2022 ) vooraleer ze op een bijenkoningin wordt gekleefd.

 

 

Foto 4 : De digitale code van de RFID-chip wordt toegevoegd in de databank

 

 

Foto 5 : Een koningin voorzien van een (gekleurde) RFID-chip

 

Foto 6 : De RFID-chip wordt voorzien van een gele kleur

 

 

Philip Duts                                                 Jan Van Bogget