Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 95
Jaar: 2009
Maand: Mei
Auteurs: Aloïs Schotanus

LUCHTVERVUILING VERNIETIGT BLOEMENGEUR

Een nieuwe studie(*) van de univ. van Virginia – USA, toont aan dat de luchtvervuiling, veroorzaakt door het verkeer en de industrie, de geur van bloemen vernietigt, waardoor de bestuivende insecten onmogelijk nog het geurspoor kunnen volgen naar hun voedselbron.

Dit zou een gedeeltelijke verklaring zijn voor het feit dat de wilde populaties van bestuivende insecten, die afhankelijk zijn van nectar – zoals bijen en vlinders – in hun voortbestaan bedreigd worden in meerdere delen van de wereld. (nvdr: en met name in België en Nederland.)

‘De geurmolecules die door de bloemen worden voortgebracht in een minder vervuilde omgeving zoals die bestond in de 1800 jaren, konden ruwweg 1000 tot 1200 meter meereizen met de wind. Maar in de bezoedelde omgeving van vandaag de dag, windafwaarts van grote steden, geraken ze nauwelijks 200 tot 300 meter ver.‘ aldus Jose D. Fuentes, professor van milieu-wetenschappen aan de univ. van Virginia (USA).
Dat maakt het alsmaar moeilijker voor de bestuivers om de bloemen te localiseren.
Het resultaat is een vicieuze cirkel waarbij enerzijds de bestuivers steeds harder moeten werken om voldoende voedsel te vinden om als soort te overleven en anderzijds populaties van bloemende planten niet voldoende bestoven worden om te groeien en te diversifiëren.

Andere studies, evenals de bevindingen van landbouwers en tuinders, hebben aangetoond dat de in het wild levende bijen, en meer speciaal nog: hommels

luchvervuiling

en vlinders, drastisch zijn afgenomen.

Fuentes en zijn team menen dat luchtvervuiling, speciaal dan in de zomerperiode, de belangrijkste oorzaak is van deze verdwijning.

Om dit nader te onderzoeken, creëerden zij een wiskundig model van hoe de geuren van bloemen reizen met de wind.De geurmoleculen van bloemen zijn erg vluchtig en zij verbinden zich snel met polluanten als ozon, hydroxyl en nitraatradicalen die de bloemenaroma’s vernietigen.Dat heeft voor gevolg dat, in plaats van over grote afstanden intact mee te reizen met de wind, de geurmoleculen al snel chemisch worden vervormd en niet langer rieken als bloemen. Dat dwingt de bestuivende insecten ertoe om verder en langer te zoeken, waarbij ze zich meer moeten verlaten op hun visuele waarneming en veel minder op wat ze ruiken.

De wetenschappers berekenden geurniveaus en de afstanden die geuren kunnen reizen onder uiteenlopende voorwaarden, gaande van relatief ongepollueerde omstandigheden uit de pre-industriële periode, tot de situatie zoals ze nu bestaat op het platteland, windafwaarts van grote steden.

‘Al snel werd duidelijk dat luchtpollutie het aroma van bloemen vernietigt en wel voor 90 % als we de huidige toestand vergelijken bij die van vóór de tijd van de auto’s en de zware industrie; zei Fuentes. ‘En hoe erger de luchtvervuiling in een bepaalde regio, hoe groter de vernietiging van de bloemengeuren met alle gevolgen van dien, zowel voor de flora als voor de insecten die ervan moeten bestaan.’

(“)Volledige studie in het online tijdschrift Atmosferic Environment.
Samenvatting online op Apis UKnotiifications july 2008