Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 97
Jaar: 2011
Maand: Oktober
Auteurs: Walter Nollet

MOOIE WAS, GEWOON MET EEN DATUMSTEMPEL

Sinds we varroa met tal van verdelgingsproducten behandelen, kan bijenwas erg verontreinigd worden. Sommige bestanddelen worden door was opgenomen en zijn moeilijk te verwijderen. Daarenboven kan ‘vuile was’ bijenziekten overdragen. Was is dus bijzonder belangrijk voor een gezonde bijenkolonie.

Zuivere was in de korf

Een eenvoudige manier om wasverontreiniging te verhelpen, is naar de bron terug te keren. Zuivere was wordt geproduceerd door de bijen zelf. Men kan opnieuw bijen in een korf houden. Bijvoorbeeld in Herselt werken imkers zo.
Dit vergt een zekere inspanning: men moet allereerst beschikken over een korf. De tweede opdracht is een kunstzwerm maken of een zwerm op de korf slaan. Hoe kleiner de bijentros, hoe langer de opbouw van nieuwe raat duurt, dat is duidelijk. Als de cellen belegd worden door de koningin, wordt de gele raat bruin tot zwart.

Na drie jaar wordt die best vervangen. Oude raat beschimmelt vlug in een vochtige plaats of bij een klein bijenvolk in een te grote kast. De derde (lastige) taak bestaat erin de raat uit te snijden om de was te winnen. Met deze methode van korfteelt is de bieboer verzekerd dat zijn was zuiver is en vrij van chemisch spul.

Zuivere was in de kast

Imkers die er de voorkeur aan geven om met bijenkasten te werken, plaatsen gewoon lege ramen in de broedbak. Dit kan best door telkens één leeg raam tussen opgebouwde, belegde ramen te hangen. Bijen willen deze wanordelijke opstelling zo snel mogelijk rechtzetten en ze bouwen meteen nieuwe cellen in het lege raam.

In de honingzolder wordt de mooiste wasraat gebouwd. Deze blijft maagdelijk zuiver als de bieman hiertoe een moerrooster onder de honingzolder plaatst. De celletjes in de nieuwe raat kunnen daar onmogelijk belegd worden door de moer.

Om was enige stevigheid te bezorgen is het uiteraard aangewezen roestvrije draad in de ramen te trekken. Bij de eerste slingerbeurt wordt de raat anders aan diggelen geslingerd! De celgrootte van de nieuwe raat kan uiteraard verschillen. Iedere imker weet dat bijen werkster- of darrenraat bouwen, afhankelijk van het tijdstip waarop hij het lege raam in het volk hangt.

Datumstempel

In een Duitstalig tijdschrift (*) las ik dat een imker op de toplat van elk nieuw raam een datum drukt met een gewone

32_1

datumstempel. De stempelinkt blijft goed zichtbaar.

Op die manier kan hij zich duidelijk vergewissen dat finaal alle ramen vervangen werden door zuivere, onbezoedelde was. Drie jaar later schraapt hij met een scherp mesje de ‘vervaldag’-ramen vrij van was, propolis en de datum, wat zeer eenvoudig gaat.

In feite zou iedereen voor de honingramen moeten beschikken over zuiver opgebouwde wasraat. Dat is de beste manier om gezonde honing te oogsten. Het is daarenboven hygiënisch voor de bijtjes om de oude raat te verwijderen. Wie grootvaders’ stempelkussen en datumstempel bezigt, of gewoon een etiket dateert, kan zo nagaan of de ramen

Tips

• Hang de ramen van volken die hun woning verlieten niet in andere bijenkasten. Snijd en smelt de was uit de ramen.

• Wie zelf waswafels giet, moet over zuivere was beschikken.

• Vernieuw jaarlijks één derde van de wasraat in elk volk.