Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 97
Jaar: 2011
Maand: Januari – februari
Auteurs: Roger De Vos & Katinka Van Nerum

HULST – ILEX AQUIFOLIUM

Hulst of Ilex groeit zowel in streken met gematigde temperaturen als in de tropen. Er zijn meer dan vierhonderd soorten Ilex en daarnaast bestaat er nog een groot gamma kruisingen. Onze inlandse hulst is een van de weinige groenblijvende heesters die van oudsher in onze streken voorkomen. In gunstige omstandigheden kan de ‘struik’ wel driehonderd jaar en tot tien meter hoog worden.

Hulst is al erg lang verbonden met Kerstmis. Het decoratieve, stekelige blad en de bloedrode bessen worden gebruikt om tijdens de kerstperiode het huis te versieren. De plant zou onder het kruis van Christus gegroeid hebben en de bessen zouden zijn bloeddruppels symboliseren. Het was dan ook een heilige heester die bij het huis werd geplant als bescherming tegen blikseminslag en tovenarij.

Het blad voelt leerachtig aan en heeft onder in de struik een stekelige rand. Hogerop zijn de bladeren eivormig en gaafrandig. De naam Ilex heeft de plant waarschijnlijk gekregen doordat het blad gelijkenis vertoont met dat van de steeneik, Quercus ilex. Die komt vooral voor in de landen rond de Middellandse Zee, heeft getande leerachtige bladeren en is ook groenblijvend. Bovendien hebben oude bomen zowel getande als gaafrandige bladeren.

In mei bloeit de hulst met witte, onopvallende bloempjes. Er

bestaan zowel vrouwelijke als mannelijke planten. De beide geslachten bloeien, maar alleen de vrouwelijke planten dragen nadien bessen. Wanneer u de bloemen – letterlijk– onder de loep neemt, vindt u zowel bij de mannelijke als de vrouwelijke bloemen meeldraden én stamper. De bloemen lijken toch zowel mannelijk als vrouwelijk! De verklaring is simpel: bij de bloemen van de vrouwelijke planten is het stuifmeel steriel; bij een mannelijke hulst is het vrouwelijke orgaan onvruchtbaar. Hulst is dus wel degelijk tweehuizig.

Voor onze bijtjes bieden de okselstandige bloempjes een ware rijkdom aan nectar en pollen, met waarden 5/5. Maar tegenwoordig worden er door kruisingen ook eenhuizige cultivars op de markt gebracht waarvan de nectar- en pollenwaarden echter miniem zijn. Hulsttakken horen bij de kerstperiode, maar vele telgen van het geslacht Ilex hebben het hele jaar door tuinwaarde. De altijdgroene bladeren van verschillende kweekvormen zijn getooid met gouden of witte randen, strepen of vlekken. Ook de bessen kunnen andere kleuren hebben dan het originele rood. Ze bestaan in schakeringen van rood en in verschillende tinten geel.

De gewone inlandse hulst kan in volle zon groeien, maar ook in de schaduw. De plant is zeer winterhard. De bonte cultivars zijn heel wat minder winterhard en hebben veel zon nodig. Ze kunnen mooi als solitair worden toegepast. Veel snoeiwerk is er niet aan de hulst, want hij groeit vrij langzaam. Alleen de takken die de vorm van de struik verstoren, kunnen weggenomen worden.

Als u nu nog een plaatsje vindt in de tuin om deze mooie decoratieve struik te planten, gaat uw gang!

Foto’s: Roger De Vos