Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 101
Jaar: 2015
Maand: januari-februari
Auteurs: dr. Pia Aumeier, dr. Gerhard Liebig

PARKPLAATS VOOR ZWAKKE VOLKEN

Zwakke volken moet men in het voorjaar niet opdoeken door ze bijvoorbeeld te verenigen. Men moet ze ook niet moeizaam erbovenop helpen. Een klein volk laten groeien kan men gerust overlaten aan de bijen van een naburig sterk volk, door de broedkamers op elkaar te plaatsen.

De laatsten zullen de eersten zijn
Wanneer een volk in maart slechts een paar raamgangen bezet, kan men er niet op rekenen dat ze klaar zijn voor een dracht wanneer het grote bloeien begint. Dergelijke volken zullen de voorjaarsdracht voor hun eigen ontwikkeling gebruiken en zullen voldoende sterk zijn op het einde van de voorjaarsdracht. In een late drachtperiode kunnen zulke volken nog een rijke honingoogst binnenbrengen. Een volk dat bij de uitwintering amper 1000 bijen telde haalde een maal 42 kg woudhoning binnen. Sindsdien liquideer ik in het voorjaar geen zwakke volken meer.

Zo kunnen we het doen
Men kan het volk wegdoen of eenvoudig niets doen en afwachten wat gebeurt.
Plaats het zwakke volk tijdelijk op het sterkste volk van de stand. In maart worden de broedkamers met een koninginnenrooster op elkaar geplaatst. Het dubbelvolk heeft dan een enkele vliegopening en twee koninginnen. Het koninginnenrooster scheidt de twee koninginnen. Ze worden ook niet lastig gevallen door de werksters van de concurrentie. Integendeel, wanneer men een zwak broedend volk met 1000 bijen (een honingglas vol) op een tienmaal sterker volk zet, dan krijgt de koningin van het zwakke volk zorgondersteuning van onder. In geen tijd wordt haar broedkamer gevuld met bijen? In drie tot vier weken kan het broednest boven het rooster even groot zijn als daaronder.
Maar boven het rooster worden ook darren geboren die ook willen uitvliegen. Daarom moet men de beide volken op tijd terug scheiden. Het is ook nodig om zwermstemming voor te zijn.
Wanneer beide koninginnen naar hun maximale legprestatie toegroeien, heeft het dubbelvolk in april ongeveer 80.000 broedcellen die geboren worden in de volgende drie weken. Deze volken bereiken de dubbele sterkte van normale volken. De honingopbrengst is echter niet tweemaal zo groot en vragen wel meer dan dubbel zoveel werk. Daarom is het niet de moeite een dubbelvolk langer dan noodzakelijk te houden.
Vier tot vijf weken na het op elkaar plaatsen volgt de scheiding. Er zijn twee alternatieven. Ofwel plaatst men het opgezette volk op een nieuwe roosterbodem en verplaatst men het naar een bijenstand buiten het vliegbereik. Het onderste volk krijgt de honingzolder boven het rooster. Ofwel behoudt men beide volken op de stand. Dan verplaatst men het onderste volk en plaatst het gesaneerde volk op haar plaats. Daar het gesaneerde volk nu ook nog alle vliegbijen krijgt kan het onmiddellijk worden uitgebreid met een tweede broedkamer en honingzolder.
Het tijdelijk parkeren van een zwak op een sterk volk heeft twee effecten. Het sterk volk wordt in zijn ontwikkeling afgeremd en geraakt niet zo snel in zwermstemming, terwijl het zwakke volk er weer bovenop komt. Voorwaarde is echter dat de koningin van het zwakke volk in orde is. De beoordeling daarvan kan men echter aan de bijen overlaten. Zij zijn onfeilbaar. Wanneer de koningin niet deugt krijgt zij geen aandacht. Zij wordt zelfs door haar eigen bijen verlaten en de opgezette broedkamer blijft leeg.

Zo doen we het
Stap 1: begin maart selecteren van zwakke maar gezonde volken (zie fig. 1). Worden op een sterk volk van dezelfde stand geplaatst, gescheiden door een koninginnenrooster (zie fig. 2). Opgepast: indien nog veel wintervoeder aanwezig is, voederramen vervangen door waswafels.
Stap 2: 4 tot 5 weken na het opzetten: zwakke volk op de bodem van het dubbelvolk plaatsen, het sterke volk enkele meters verder op een nieuwe bodem. Zo krijgt het vroegere zwakke volk nog extra bijen van het sterke volk (zie fig. 3). Voor een optimale honingopbrengst van het zwakke volk, wordt begin april, het gesaneerde volk gelijktijdig, naar boven met honingzolder, en naar onder met broedkamer, uitgebreid (zie fig. 4).

Fig.1:Selecteren zwakke maar gezonde volken

Fig.3: Zwak volk wordt sterk volk.

Fig.2: Zwak volk boven op sterk volk gescheiden door koninginnerooster

Fig.4: Uitbreiding gesaneerd volk naar onder “en” naar boven.

*) Bovenstaand artikel is onder de titel “Parkplatz für die Schwachen” verschenen in Deutsches Bienen-Journal van maart 2009. Met dank aan Dr. Gerhard Liebig en Dr. Pia Aumeier voor het verlenen van de toelating het artikel te publiceren in ons maandblad.