Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 99
Jaar: 2013
Maand: September
Auteurs: A. Schotanus

BESTRIJDING VARROAMIJT

Vele mogelijkheden

Bij hop denken wij meestal aan een lekker biertje! Of aan hopscheuten, de gastronomische delicatesse die zo prijzig is, dat men haar ook wel eens omschrijft als het ‘witte goud’ van Poperinge, de streekin ons land waar nog een 20-talhopkwekers actief zijn. Maar de hopplant heeft nog veel meer te bieden dan alleen maar lekker eten en drinken. Haar componenten worden zeer ruim aangewend in de voedingsnijverheid, in de cosmetica en in de farmaceutische industrie.

HopGuard in de USA

BetaTec, een multinational met vestingen in de USA, het UK en Duitsland, is het grootste hopbedrijf ter wereld. Opgericht in 1794, kan het op meer dan 200 jaar hopexpertise bogen. Zij hebben ontdekt dat de hopplant efficiënte en krachtige componenten bevat die als biopesticide kunnen ingezet worden bij de bestrijding van spinnen, mijten en teken.

Sterker nog; door samenwerking met de Vrije Universiteit van Berlijn, slaagden zij erin om uit de hopplant een agens te extraheren dat met succes kan ingezet worden in de strijd tegen de varroa. Het nieuwe product kreeg de naam HopGuard®, onder patentnummer WO 2007/120461A2. Van in 2009 reeds circuleert HopGuard in de USA.

Het product is geregistreerd door het USDA onder het regime van Noodoplossing voor Uitzonderlijk Gebruik. Momenteel wordt het in 32 staten van de USA legaal op de markt gebracht om de varroa onder controle te houden.

In Europa?

Vita-Europe Ltd – een onderneming die reeds ter sprake kwam in ons vorige Maandblad – meldt in haar nieuwsbrief van april 2013 dat ze is gestart met het Pan-Europees registratieproces voor HopGuard®, als een specifiek bestrijdingsmiddel tegen de varroa. De procedureslag doorheen alle bevoegde Europese instanties, zou in de tweede helft van 2014 moeten beslecht zijn.

Van dan af zouden de imkers de beschikking krijgen over een nieuw, hoogst effectief en veelzijdig wapen in de strijd tegen de varroamijt. HopGuard® zal het eerste geregistreerde varroabestrijdingsmiddel in Europa zijn dat kan ingezet worden op elk ogenblik van het jaar, zelfs tijdens een nectardracht. De aangewende componenten van de hopplant bestaan uit foodgrade ingrediënten, ze zijn voedselveilig voor bijen, broed en mensen. Ze hebben bewezen dat ze hoogst effectief zijn om de varroamijt onder controle te houden.

Gebruik

HopGuard® is zeer gemakkelijk toe te passen: in feite gaat het om een dubbele strip die ‘te paard’ over een toplat tussen de broedramen, wordt ingebracht, à rato van één stel voor elk tienraams kastdeel. De strips moeten nadien niet verwijderd worden; zij desintegreren langs natuurlijke weg en de bijen verwijderen de restjes uit het broednest tijdens hun normale poetsactiviteiten.

Tijdens de broedperiode, zijn drie behandelingen noodzakelijk met telkens een week tussentijd. In de broedloze tijd is slechts een eenmalige toediening vereist. De HopGuard-behandeling past perfect in een geïntegreerd bestrijdingsconcept, een zgn. Integrated Pest Management.

Dr. Max Watkins, Technisch Directeur van Vita-Europe Ltd zei hierover: ‘We zijn sterk onder de indruk van HopGuard omwille van zijn effectiviteit en zijn veiligheid, temeer omdat het o.a. kan ingezet worden op elk ogenblik van het jaar, zelfs tijdens de periode dat de honingkamers op de volken staan.

Het middel kan eveneens aangewend worden tijdens het toch wel bijzonder gevoelig proces van de koninginnenteelt. De veldproeven toonden aan dat HopGuard de imkers een zeer effectief, veilig en veelzijdig bijkomend bestrijdingsmiddel tegen de varroa ter beschikking stelt.’ Jeremy Owen, verkoopdirecteur voor Vita-Europe Ldt voegde eraan toe: ‘Beta Tec – zie hiervoor – de schepper van HopGuard, heeft het product met succes geïntroduceerd in de USA. Vita-Europe Ltd heeft een overeenkomst met Beta Tec afgesloten om het product op de markt te brengen in Europa en elders in de wereld.

Het registratieproces in Europa zal geen gemakkelijke opgave zijn en de procedure zal zeker niet snel verlopen. Ook niet voor een product dat uit foodgradeingrediënten bestaat. Maar zoals steeds zet Vita alles op alles om de vereiste registraties te verwerven, zodat de imkers verzekerd kunnen zijn van de veiligheid en de effectiviteit. We streven er ook naar om het gebruik zo prijsgunstig mogelijk te houden voor de imkers.’

HopGuard zal het eerste product zijn ter bevordering van de gezondheid van de bijen dat als dusdanig geregistreerd zal zijn door de European Centralised Registration Procedure (Europese Gecentraliseerde Registratieprocedure). Vita hoopt langs deze weg sneller een registratie te bekomen in de niet-EU-landen, die ter zake allemaal hun eigen voorschriften en procedures erop nahouden.

Achter de schermen

Alles mooi en wel, maar wat is HopGuard in feite? Na enig googlewerk achter de schermen, konden we aan de ronkende verklaringen van de producent (Beta Tec) en de verkoper (Vita-Europe Ltd) nog toevoegen wat volgt:

Het werkzaam bestanddeel van HopGuard bestaat uit één van de organische zuren die voorkomen in de hopplant Humulus lupulus. Een organisch zuur is eenvoudig een koolstof bevattende component met zuureigenschappen.

Sommige van de reeds bekende varroabestrijdingsmiddelen, zoals ApiLife Var, Thymovar en ApiGuard, maken ook gebruik van organische zuren, maar dan als derivaten van thymol. De hopplant bevat twee prominente organische zuren: enerzijds de zgn. alfazuren, voorkomend in de variëteit bij de bierbrouwers als bitterhoppen bekend, en anderzijds de betazuren, voorkomend in de zgn. aromahoppen. Het is in het betazuur dat men de antivarroacomponent heeft gevonden.

Het nieuwe product, HopGuard, wordt aangeboden in de vorm van kartonnen strips, gedrenkt in een oplossing van 16% betazuren van de hopplant. Dat het product alleen maar ‘Generally Recognized as Safe (GRAS)’ ingrediënten bevat, heeft in de USA de doorslag gegeven, om het gebruik ervan toe te laten. De reacties op het internet van de imkers in de USA t.a.v. de effectiviteit, variëren van enthousiast tot gematigd positief.

De prijs − 30$ voor een pakket van 50 strips – wordt als acceptabel beschouwd. Wij kijken vol hoop uit naar het nieuwe hopproduct. Immers, in Vlaanderen weten wij al eeuwenlang: Ho(o)p doet leven!