Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 98
Jaar: 2012
Maand: Maart
Auteurs: Paul Jacobs

DIERGENEESMIDDELEN IN BELGIË TER BESTRIJDING VAN VARROASE DEEL 1

De laatste jaren is er bij de imkers heel wat beroering over de in België wettelijk toegelaten bijenmedicatie ter bestrijding van de aangifteplichtige bijenziekte varroase. Jaar na jaar is er vergaderd met de betrokken overheden en de koepelorganisaties van de bijenteelt, zonder tevredenstellende resultaten. Enerzijds om de juiste (minst schadelijke, meest efficiënte) diergeneesmiddelen te laten legaliseren.

Anderzijds om de toegelaten geneesmiddelen collectief te kunnen aankopen aan de gunstigste prijzen voor de imkers. Doordat de overheid ons terecht verplicht om varroase te bestrijden met diergeneesmiddelen, zijn we op een punt beland waarbij we vaststellen dat imkerorganisaties de wetgeving hieromtrent onvoldoende kennen, terwijl veeartsen en apothekers, die deze specifieke bijenmedicatie moeten voorschrijven en verkopen, vaak onvoldoende inzicht hebben over bijenteelt en bijenziekten.

Het is de bedoeling om in dit overzicht meer inzicht te brengen in de complexiteit van deze materie, waardoor we hopelijk meer begrip kunnen opbrengen voor de verschillende standpunten van de betrokkenen.

 

Betrokken instanties

A. Europese Instellingen

Volgende drie instellingen stellen het beleid en de wetten voor de hele EU vast: het Europees Parlement, de Raad van de EU en de Europese Commissie.

• De Commissie doet voorstellen, het parlement en de raad moeten deze goedkeuren.

• De Commissie en de EU-landen staan in voor de uitvoering ervan.

• De Commissie ziet erop toe dat de EU-regels in nationaal recht omgezet en toegepast worden.

B. Belgische Federale Overheidsdiensten

• FOD (Federale Overheidsdienst) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

• FAGG (Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheids-producten).

• FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen), geeft o.a. richtlijnen voor de imkerij.

➢Deze drie overheidsdiensten zijn federaal vertegenwoordigd in WERKGROEP BIJEN.

C. Vlaamse Overheid

Departement Landbouw en Visserij. Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling; PC (Praktijkcentrum Bijen).

➢Federaal vertegenwoordigd in WERKGROEP BIJEN.

D. Koepelorganisaties van de bijenteelt

Afgevaardigden van de Vlaamse en Waalse koepelverenigingen.

➢Federaal vertegenwoordigd in WERKGROEP BIJEN.

FOD Volksgezondheid

Het standpunt werd toegelicht in het document: De federale overheid en de bijen. d.d. 5/09/2011. Wat doet de federale overheid tegen de achteruitgang van de bijen? Zie: Http://www.health.belgium.be/eportal/Environment/19071505

Binnen de federale bevoegdheidsdomeinen – volksgezondheid, leefmilieu en onder andere het op de markt brengen van pesticiden en biociden – worden er maatregelen genomen of binnenkort gelanceerd. Voor de huisbij gaat het voornamelijk om maatregelen rond:

• de toelatingen om sommige gewasbeschermingsmiddelen en biociden op de markt te brengen;

• de bestrijding van parasieten en ziekten die de bijen aantasten …;

• de versterking van evaluatiemethoden voor de toxiciteit en de impact van pesticiden en bepaalde biociden op bijen;

• de invoering van voorzorgsmaatregelen bij het gebruik van zaden die in systemische insecticiden zijn gehuld;

• de verbetering van de kennis van de professionele gebruikers …

Voor de wilde bijen zal de FOD binnenkort een Europees project voorstellen: LIFE+, gericht op het begrijpen van hun levenswijze en hun cruciale rol bij het in stand houden van ecosystemen …

De Federale overheid legt zich in het bijzonder toe op het promoten van de bijen als ambassadrices van de biodiversiteit. Publicaties over biodiversiteit en de diensten die de bijen leveren, worden systematisch uitgedeeld op grote publiekstrekkers zoals planten- en tuinbeurzen.

 

 

Wetgeving aangaande aangifteplichtige dierziekten

A. KB van 20 september 1883 (diergeneeskundige politie)

Dit vormt de wettelijke basis voor de aangifteplicht van de ziektes die vallen onder Hst. III van de dierengezondheidswet.

B. Dierengezondheidswet van 24 maart 1987 Hoofdstuk III

Beschrijft de bijzondere maatregelen ter voorkoming en ter bestrijding van bepaalde dierziekten.

C. KB van 25 april 1988

Bepaalt de ziekten die vallen onder Hst. III van de dierengezondheidswet. Dit zijn de wettelijk bestreden dierziekten, waaronder 6 bijenziekten.

D. Document van het FAVV. ‘Bijenteelt – Dierengezondheid – Bijen’ Zie ook: http://www.favv.be/bijenteelt/dierengezondheid/default.asp.

Hierin wordt beschreven wat de imker te doen staat bij het vaststellen van gezondheidsproblemen bij de bijen, welke de aangifteplichtige ziekten en schadelijke organismen zijn. Ook de vergoedingen omtrent eventuele noodzakelijke vernietiging van bijenvolken en de verplichte registratie van alle imkers worden hier behandeld. Van zeer groot belang voor ons zijn hoofdstuk 7 Toediening van geneesmiddelen en diergeneeskundige bedrijfsbegeleiding en het nieuwe hoofdstuk 8 Piloot bewakingsprogramma voor bijenziekten 2012-2013, dat zeer recent werd toegevoegd.

 

Toediening van geneesmiddelen en diergeneeskundige bedrijfsbegeleiding

Toediening van geneesmiddelen (KB 23/05/ 2000)

• De bijenhouder moet op ieder ogenblik het verwerven, het bezitten en het toedienen van geneesmiddelen, die voorschriftspichtig zijn, kunnen verantwoorden.

• Hij moet de voorschriften en/of toedienings- en verschaffingsdocumenten in chronologische volgorde en doorlopend genummerd gedurende 5 jaar bewaren.

• De hoeveelheid geneesmiddel die de bijenhouder in zijn bezit heeft mag niet groter zijn dan de hoeveelheid die nodig is voor een behandeling van 5 dagen. Hierop bestaat een uitzondering in samenhang met de diergeneeskundige bedrijfsbegeleiding (zie 2.7.2).

Toediening van geneesmiddelen (KB van 23/05/2000 en 10/04/2000)

• De bijenhouder die een beroep doet op een begeleidende dierenarts mag beschikken over een geneesmiddelenvoorraad voor 2 maanden, afgeleverd door deze dierenarts.

• Hij verantwoordt dagelijks in een register het gebruik van alle geneesmiddelen die werden toegediend aan bijen waarvan de honing bestemd is voor consumptie.

• De geneesmiddelen moeten door de verantwoordelijke voor de dieren worden bewaard in hun primaire verpakking.

Piloot bewakingsprogramma voor bijenziekten 2012-2013

 

• Voor de concrete uitvoering van het bewakingsprogramma verwijzen we naar het Maandblad januari-februari 2012, pag. 12, Bewakingsprogramma Bijenziekten, Hans Laevens.

• Afhankelijk van de uitkomst van deze pilootstudie voorziet de Europese Commissie de mogelijkheid om eventueel een meer structureel bewakingsprogramma voor bijenziekten op te starten op permanente basis.

• De sector zal steeds geconsulteerd worden bij de uitwerking van mogelijk toekomstige bewakingsprogramma’s voor bijenziekten.

• De resultaten van het huidige programma zullen bepalen in hoever in een later stadium de scope van het programma dient aangepast te worden.