Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 94
Jaar: 2008
Maand: September
Auteurs: Prof. Dr. Ir. Octaaf van Laere

CLOTHIANIDIN EN BIJENTEELT

Als gevolg van het gebruik van het product’Clothianidin’ (handelsbenaming ‘Poncho’) werden in de periode van de fruit- en koolzaadbloei in Duitsland in het Opper-Rijngebied (Baden Wurtemberg) enkele duizenden bijenvolken totaal vernietigd. Poncho wordt gebruikt als insecticide bij de zaadgoedbehandeling van maïs.

De Duitse dienst voor de voedselveiligheid, BVL (vergelijkbaar met ons FAVV) heeft als gevolg daarvan de erkenning van Poncho opgeschort in afwachting van verder onderzoek. Deze opschorting is beperkt tot de behandeling van maïs. Naast Poncho vaardigde het BVL ook nog een opschorting uit voor verschillende andere zaadgoedbehandelingsmiddelen: Antarc, Chinook, Cruiser 350 FS, Cruiser OSR, Elado, Faibel en vloeibaar Mesurol.

Het BVL meent niet dat er een noemenswaardig residu in de honing zou zijn terechtgekomen. Bij de imkers stelt men vast dat er hieromtrent toch enige ongerustheid bestaat. In meerdere laboratoria wordt dit nu grondig onderzocht.

In het getroffen gebied werd het zaadgoed met een 2,5 maal verhoogde dosis behandeld. Deze hogere dosis is op de markt onder de benaming ‘Poncho Pro’. Het kreeg een voorlopige vergunning in 2004 en een definitieve vergunning in 2007. Dr. Peter Rosenkranz, directeur van het bijenteeltinstituut te Hohenheim (universiteit Stuttgart), legde er tegenover de pers de nadruk op dat dit voor vele imkers een totaal jaarinkomenverlies kan betekenen.

Bij onze eigen contacten met de firma Bayer wordt erop gewezen dat het probleem tot de genoemde regio beperkt is gebleven. Uit andere maïsregio’s wordt blijkbaar geen schade gemeld.

Verder wordt op een ongelukkige samenloop van omstandigheden gewezen:

– Het zou blijken dat de gebruikte loten zaad op een slechte manier werden behandeld, waardoor een verhoogde hoeveelheid stof vrijkwam bij gebruik van de in de regio gebruikelijke pneumatische zaaimachines.

– de klimatologische omstandigheden in de zaaiperiode hebben de gevolgen verscherpt: de zeer schrale, droge omstandigheden met erg veel wind hebben stofvorming en -verspreiding in de hand gewerkt en de zeer late zaai in het gebied viel ongelukkigerwijze samen met de bloei van aangrenzende velden, die bevlogen werden door bijen.

De bijen stierven als gevolg van een acute vergiftiging door het middel. Dit is bevestigd door analyses van de gestorven bijen. We kunnen inderdaad aannemen dat in normale zaai omstandigheden een dergelijke acute intoxicatie zich niet voordoet.

Verder deelt men ons mede dat Bayer momenteel samenwerkt met de Duitse overheid en met de zaadindustrie om de kwaliteitsnormen voor de zaadontsmetting te verscherpen om dergelijke problemen in de toekomst uit te sluiten.