Bron: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond
Jaargang: 97
Jaar: 2011
Maand: Juli – Augustus
Auteurs: Aloïs Schotanus

HONING IN DE VOEDING VAN SENIOREN

Nooit eerder bereikten mensen een zo hoge leeftijd als vandaag de dag. Nog maar een goeie honderd jaar geleden lag in onze streken de gemiddelde levensverwachting om en bij de vijftig jaar Nu schommelt die gemiddelde leeftijd rond de tachtig.

Terzelfdertijd neemt echter het aantal senioren met spijsverteringsproblemen alsmaar toe. Bij twee derde van de ouderen die de 75 jaar overschreden hebben, blijkt de voeding niet in overeenstemming te zijn met wat voor die leeftijd als wenselijk mag worden geacht. Een gebrekkig voedselpatroon kan ziekten oproepen of verergeren.

Daardoor kan een opname in het ziekenhuis in de hand gewerkt of verlengd worden. De behoefte aan vitaminen en mineralen neemt niet af met de leeftijd, maar de inname ervan is vaak onvoldoende of blijft achterwege. De voeding van de oudere generatie is inzake samenstelling en kwaliteit uitermate belangrijk om die gezegende vierde leeftijd te bereiken en … lang te behouden.

Honing bevordert de eetlust en de spijsvertering

Met het oplopen van de leeftijd neemt het aantal smaakpapillen af en vermindert de smaakgevoeligheid. Een verminderde reuk- en smaakzin, evenals kauwproblemen en een gebrek aan eetlust zijn er vaak de oorzaak van dat men te weinig eet en drinkt. Een vertraagde spijsvertering kan bovendien de noodzakelijke voedselbestanddelen onbenut laten en ontlastingsproblemen oproepen.

De zegswijze dat we ook met onze ogen eten, maakt duidelijk dat niet alleen de smaak het genot van het eten en drinken bepaalt, maar dat het uitzicht dat evenzeer doet. Een bijzonder grote rol speelt bijv. de kleur van het voedsel. Zo heeft men kunnen aantonen dat geel, oranje en rood, de appetijt bevorderen, terwijl grauwwit en zachtgroen de eetlust eerder afremmen. Honing heeft niet alleen een psychologisch aansprekende kleur, maar bevat ook talrijke andere appetijtstimulerende bestanddelen.

Natuurlijke aroma’s en organische zuren prikkelen de speekselproductie en bevorderen de vertering. De vaakst aangetroffen zuren in honing zijn gluconzuur, appel-, azijn-, boter-, melk- en citroenzuur. Zij verheffen het smaakprofiel en verbeteren het zuurmilieu in de darmen. In de dikke darm leven bacteriën die in hun geheel als de darmflora aangeduid worden. Deze microorganismen zijn een belangrijk onderdeel van het menselijk immuunsysteem; ze hebben een grote invloed, op onze gezondheid en ons welbevinden.

Die nuttige darmbewoners houden de ziekteverwekkers in bedwang en zorgen ervoor dat we de voedselaanvoer volledig benutten. Deze opgave kunnen ze echter maar vervullen, wanneer ze in de juiste aantallen en samenstelling aanwezig zijn. Van de ca. 500 verschillende bacteriesoorten die onze darmen herbergen, behoren de zogenaamde bifidusbacteriën tot de meest waardevolle.

Zij zouden 40% van de gehele darmpopulatie moeten uitmaken. Maar ten gevolge van een té eenzijdige, onevenwichtige voeding, of door de inname van laxeermiddelen en antibiotica daalt de verhouding van de bifidusbacteriën in de darmen van veel bejaarde mensen tot minder dan 1%. Darmbacteriën voelen zich bijzonder goed in een zuur milieu.

De zuren die in honing aanwezig zijn, verhogen de zuurwaarde van de darmen; zij verschaffen de darmbacteriën daardoor gunstige levensvoorwaarden. Hun werkzaamheid verhoogt nog wanneer honing en yoghurt gelijktijdig verteerd worden. Honing met yoghurtproducten, vruchten en granen kunnen bijdragen tot een regeneratie van een verstoorde darmflora en kunnen ongemakken als een opgeblazen gevoel, winderigheid en darmtraagheid tegenwerken.

Honing is licht verteerbaar

Verscheidene stoffen die in honing aanwezig zijn, oefenen een directe invloed uit op de darmactiviteit. Zo nemen de

darmen het mineraal kalium in honing moeiteloos op; dit mineraal is onontbeerlijk voor het goed functioneren van de darmspieren.

Een gebrek aan kalium kan ontstaan door regelmatige inname van afdrijvende middelen of diuretica, door een aanhoudende diarree en herhaaldelijk braken. Daardoor zullen de darmbewegingen afnemen en ontstaat het gevaar voor darmverlammingen functiestoornissen van het hart. Regelmatig honingverteer kan het verlies aan kalium voorkomen. Ook het stuifmeel dat in de honing aanwezig is, stimuleert de doorbloeding van de darmslijmhuid en activeert het immuunsysteem van de darmen.

Logisch dat stuifmeelrijke honingsoorten als van koolzaad, wilg, en paardenbloem bijvoorbeeld, het grootste effect zullen resorteren. Honing behoort tot de lichtst verteerbare levensmiddelen. Ook wanneer maag- of darmziekten de spijsvertering van andere voedingsmiddelen sterk beperken, blijft honing in de meeste gevallen goed verteerbaar. Zoals sondevoeding aan een zwaar zieke patiënt toch nog voedingstoffen in opgeloste toestand kan verschaffen, zijn de voedingselementen in de honing reeds tot bouwstenen gereduceerd en in vloeibare toestand gebracht.

Noch de aminozuren, waaruit de eiwitten worden opgebouwd, noch de glucose, fructose, vitaminen, mineralen en enzymen, moeten voor de overgang in het bloed doorheen de maag- en darmwand verkleind worden. Bij kauw- en slikproblemen, net zoals bij functionele stoornissen van de organen die het spijsverteringssysteem op gang moeten houden, kan honing – desgevallend opgelost in melk, yoghurt, kwark, fruitsap – toch nog de benodigde energie en bouwstoffen aanreiken.

Honing stimuleert de bloedsomloop

Kalium vervult niet alleen in het darmstelsel een belangrijke functie; dit mineraal is zowat in alle lichaamscellen voorhanden en reguleert de spieractiviteit, de bloeddruk en de hartfuncties. Met het toenemen van de leeftijd neemt de vetvrije lichaamsmassa af en daalt het kaliumgehalte in het gehele lichaam. Ook de ingeperkte vloeistofinname bij senioren verhoogt het risico van een kaliumdeficit.

Het tekort aan kalium kan leiden tot een alsmaar afnemende zin voor bewegen, tot een verhoogde bloeddruk en hartritmestoornissen. Om de bloedsomloop en stofwisseling in optima forma te behouden, moeten we dagelijks 1,5 tot 2 liter vloeistof opnemen. Deze hoeveelheid wordt zeer vaak niet bereikt, onder meer omdat het dorstgevoel afneemt met het ouder worden. Een liter met honing gezoete kruiden- of vruchtenthee die in de loop van de dag gedronken wordt, verfrist, levert kalium en energie en versterkt het immuunsysteem. De thee tien minuten laten trekken, laten afkoelen tot 30-40°C en dan pas met honing zoeten.

Honing vult het magnesiumtekort aan

Een studie van de univ. Hohenheim (D) toonde aan dat een derde van de senioren boven de 65 een tekort vertoonde aan magnesium of zink; 6 % had gebrek aan beide stoffen. Het is al langer geweten dat magnesiumtekort kan leiden tot nerveuse knipperogen, spierkrampen, oververmoeidheidsgevoel, prestatiezwakte en hersenletsels.

Niet alleen de hoeveelheid magnesium die een maaltijd bevat, maar ook de samenstelling van het opgenomen voedsel bepaalt de hoeveelheid magnesium die het bloed uit de darm kan opnemen. Een groot aandeel van eiwit en calcium in de voeding, remt de opname van het magnesiumbestanddeel af.

Ook alcoholgebruik en gebrek aan vitamine B1 en B6 kunnen aan de basis liggen van een magnesiumdeficit. In honing komen zowel magnesium als vitaminen B1, B2 en B6 gelijktijdig voor, wat de absorptie begunstigt. Een tekort aan zink verhoogt de gevoeligheid voor infecties, vertraagt de wondheling en kan de gevoeligheid van de reuk- en smaakzin verstoren. Het mineraal zink hebben we maar in zeer kleine hoeveelheden nodig en het is in honing voorhanden. Donkere honing is meestal rijker aan mineralen dan lichtere soorten. Magnesium, kalium en zink, assimileren bijzonder goed wanneer ze genuttigd worden in honing met bijv. een glas groenten- of vruchtensap.

Tot besluit:

Een Chinees spreekwoord zegt: ‘Wie ook de Vader van een ziekte is geweest – de Moeder was in elk geval een slechte voeding.’

Vooral op latere leeftijd moet een harmonische voeding ertoe bijdragen om de mentale en lichamelijke krachten te bewaren en de regeneratie ervan te bevorderen. Met het toenemen van de jaren daalt weliswaar het energieverbruik, maar niet de behoefte aan de levensnoodzakelijke voedingsstoffen. Honing is in de voeding van vooral de senioren

bijzonder waardevol, omdat hij:

• de eetlust aanscherpt;

• gemakkelijk kan ingenomen kan worden;

• bijzonder licht verteerbaar is;

• de darmwerking stimuleert;

• belangrijke mineralen als kalium, magnesium en zink bevat;

• de buikspeekselklier ontziet;

• de stofwisseling verlicht. En … ook nog lekker is !

Vrij naar:

Ein Leben lang gesund mit Honig. Das Nahrungsmittel Honig in Verschiedenen Lebensabschnitten. Renate Frank, Dipl. Oec. Troph. Roseburg (D) – 2002.